Jest to nabyte zniekształcenie koślawe palucha, występujące w większości u osób dorosłych, głównie kobiet. Zniekształcenie polega na koślawym zagięciu palucha w stawie śródstopno-palcowym pierwszym, często dochodzi do rotacji wewnętrznej palucha. Zniekształceniu towarzyszy wystawanie do przyśrodka głowy I kości śródstopia oraz poszerzenie przodostopia.
Paluchy koślawe, tzw. „haluksy”, powodują dolegliwości bólowe stóp, niewydolność chodu, częstokroć konflikt z obuwiem, jak również dają brzydki efekt kosmetyczny.
Etiologia
Przyczyny powstania paluchów koślawych jak również pozostałych schorzeń składających się na tzw. „stopę wrażliwą”, nie zostały wyjaśnione do końca, jednak z pewnością znaczący wpływ mają skłonności genetyczne. Istotny wpływ mogą mieć: wiotkość stawowa, krótkość mięśnia brzuchatego łydki, oraz stosowanie niewłaściwego obuwia.
Leczenie
W zaawansowanej fazie choroby leczenie zachowawcze jest nieskuteczne. Jedynie w początkowym okresie choroby ulgę mogą przynieść : fizykoterapia, ćwiczenia i stosowanie odpowiednich wkładek.
Właściwym leczeniem przyczynowym jest leczenie operacyjne. Jest bardzo wiele metod operacyjnych palucha koślawego, ponad 200 rodzajów operacji. Stopa jest narządem przenoszącym cały ciężar ciała. Bardzo istotny jest dobór właściwych technik operacyjnych. Należy zwracać uwagę zarówno na funkcję stopy, jak i na efekty kosmetyczne. Chirurgia stopy wymaga dużego doświadczenia od chirurga.
Każdy przypadek musi być traktowany indywidualnie i rodzaj operacji dostosowany do danego zniekształcenia.
Stosuje się w leczeniu operacyjnym nowoczesne techniki, maksymalnie skracające okres rekonwalescencji, unieruchomienia chorego. Operacja palucha koślawego polega na tzw. „kontrolowanym złamaniu kości” – osteotomii korekcyjnej (przecięciu kości) i następnie na ich stabilnym zespoleniu po skorygowaniu zniekształcenia.
Do stabilizacji odłamów kostnych są używane implanty. Są to materiały pozostawiane wewnątrz organizmu, mogą być: metalowe, bio-wchłanialne, systemy kotwic, itp. Najczęściej stosuję operacje: m. Chevron, Peterson, Scarf, Michell.
Operacje mogą dotyczyć tylko nasady dalszej I kości śródstopia, jak również mogą być dwupoziomową osteotomią I kości śródstopia, w zależności od stopnia zniekształcenia.
Przebieg pooperacyjny
Po leczeniu operacyjnym w 90% nie stosuję opatrunków gipsowych, jedynie miękkie opaski elastyczne, stabilizujące staw śródstopno-policzkowy.
Zezwala się na szybkie obciążanie operowanej kończyny, już po 3-5 dniach. Chory może stosować specjalne obuwie.
Okres powrotu do pełnej sprawności jest indywidualny, od 5 tygodni do 3 miesięcy.
Powikłania
Bardzo rzadko może dojść nieznacznego nawrotu zniekształcenia, opóźnionego zrostu, czy stawu rzekomego. Do powikłań septycznych dochodzi sporadyczne, jak każdym zabiegu operacyjnym.