Rehabilitacja stawu biodrowego jest niezbędna, jeśli pacjent zamierza wrócić do zdrowia po endoprotezoplastyce stawu biodrowego. Istotny jest czas przed zabiegiem, w szpitalu oraz po powrocie do domu. Im lepiej zaplanowana skrupulatniej przeprowadzona tym większe dla chorego szanse na powrót do codziennych czynności i mniejsze ryzyko kolejnego zabiegu.
Rehabilitacja stawu biodrowego
Staw biodrowy umożliwia przenoszenie ciężaru ciała, utrzymywanie go w pozycji pionowej oraz płynne i swobodne poruszanie się. Jest to ruchome, kuliste połączenie miednicy i bliższego końca kości udowej. Zdrowy staw biodrowy porusza się idealnie i nie sprawia bólu.
Od czego zależy zdrowie stawu biodrowego?
Staw biodrowy funkcjonuje prawidłowo gdy mamy:
- prawidłową budowę kostną;
- dobry stan chrząstki stawowej i płynu stawowego;
- elastyczną torebkę stawową;
- silne i skoordynowane mięśnie okołostawowe.
Chrząstka stawowa to najważniejsza tkanka w procesie sprawnego funkcjonowania stawu biodrowego. Jest sprężysta i ma gładką, śliską powierzchnię, gdy jest zdrowa. Warstwa płynu stawowego zapewnia poślizg głowy kości udowej w panewce stawu biodrowego i odżywienie tkanki chrzęstnej.
Rehabilitacja stawu biodrowego – okres przedoperacyjny
W powrocie do pełnej sprawności fizycznej pacjenta bardzo ważna jest rehabilitacja zarówno ta, która odbywa się po operacji jak i przed operacją stawu biodrowego.
- redukcja masy ciała;
- ćwiczenia wzmacniające mięśnie obręczy biodrowej;
- ćwiczenia propriocepcji;
- nauka chodzenia o kulach.
Wskazany jest instruktaż fizjoterapeutyczny.
Rehabilitacja stawu biodrowowego – okres pooperacyjny
Typowy, planowy powrót do pełnej sprawności następuje po około 3 miesiącach. Znaczna i zauważalna poprawa sprawności jest widoczna już po 1-2 tygodniach po operacji. Z początku pierwsze ruchy mogą być nieco bolesne, ale pomimo tego ćwiczyć warto, gdyż ćwiczenia sprawiają, że ból i obrzęk pooperacyjny ustępuje szybciej, a samodzielne poruszanie się staje się łatwiejsze.
Pierwsze ćwiczenia należy wykonywać już w sali pooperacyjnej – najszybciej jak to możliwe po ustąpieniu znieczulenia. Rehabilitacja kontynuowana jest przez cały okres hospitalizacji, a następnie prowadzona jest w domu i ambulatoryjne.
Cele:
- zmniejszenie obrzęku i bólu pooperacyjnego;
- zmniejszenie ryzyka powikłań, w tym szczególnie zakrzepicy żylnej.
Ćwiczenia w łóżku
- pompowanie stopą / łydką;
- napinanie pośladków;
- obracanie operowanej nogi do wewnątrz;
- zginanie kolana;
- napinanie mięśnia czworogłowego uda;
- odwiedzenie w biodrze.
Rehabilitacja stawu biodrowego – powrót do codziennej aktywności
Warto zapoznać się z przewidzianymi ćwiczeniami, które będą wykonywane po operacji. Warto także zapoznać się z fizjoterapeutą, by móc zaplanować efektywną rehabilitację w domu po operacji.
Cele:
- szybka samodzielność;
- wychodzenie z łóżka;
- wchodzenie do łóżka;
- ubieranie się;
- nauka chodzenia (balkonik, kule);
- korzystanie z toalety;
- kształtowanie nawyków ruchowych (schylanie i obracanie się).
Kontynuacja ćwiczeń w łóżku i wykonywanie kolejnych ćwiczeń.
Ćwiczenia w pozycji stojącej
- podnoszenie operowanej nogi do góry – zginanie biodra i kolana;
- odwodzenie operowanego stawu biodrowego;
- prostowanie operowanego biodra z napinaniem pośladków.
Chodzenie:
- pierwsze kroki po operacji pacjent stawia już w dniu operacji;
- początkowo pacjent porusza się z balkonikiem z odciążeniem operowanej kończyny;
- w miarę postępów balkonik zamieniany jest na kule łokciowe;
- podczas hospitalizacji doskonalona jest technika chodu po płaskiej powierzchni oraz prowadzona jest nauka chodu po schodach;
- samodzielne wstawanie z łóżka i wchodzenie do łóżka oraz korzystanie z toalety jest łatwe do opanowania już od pierwszego dnia po operacji, ale na początku wskazana jest pomoc fizjoterapeuty.
Nawyki ruchowe:
- trening prawidłowego schylania się oraz obracania;
- zwracanie uwagi na odpowiedni sposób siadania oraz wchodzenia i wychodzenia z łózka;
- odpowiednia technika ubierania np. skarpetek, obuwia, spodni itd.
Ćwiczenia zaawansowane
Cele:
- sprawne poruszania się bez kul w zróżnicowanym terenie;
- powrót do pracy;
- sport rekreacyjny;
- ćwiczenia oporowe z gumami;
- ćwiczenia poczucia równowagi;
- rower stacjonarny.
Transport na wizyty kontrolne
Nie jest konieczny specjalistyczny transport medyczny z domu do gabinetu ortopedycznego. Powrót do samodzielnego prowadzenia samochodu ustalany jest indywidualnie – przeciętnie po około 3-6 tygodniach. Wskazana jest, by podczas siedzenia kolana znajdowały się poniżej bioder. Wchodzenia i wychodzenie z samochodu jest bardzo podobne do wchodzenia i wychodzenia z łóżka, czego pacjent uczy się wcześniej podczas pobytu w szpitalu w asyście fizjoterapeuty.
Endoprotezoplastyka stawu biodrowego -gdzie szukać pomocy?
Endoprotezoplastyka wykonywana jest w warunkach szpitalnych. W naszym przypadku – w Środzie Wlkp. Wcześniej jednak niezbędna jest specjalistyczna konsultacja medyczna. Można ją wykonać terenie całej Wielkopolski.
plac Kolegiacki 12 A
tel. 609 747 005
ul. Przemysłowa 42
tel. 67 262 13 00
plac Armii Poznań 3
tel. 601 699 008
Medicus-Bonus Murowana Goślina
ul. Dworcowa 10
tel. 61 811 30 57
Uwaga! Wszystkie zamieszczone w artykule treści mają charakter informacyjny w żadnej mierze nie mogą być podstawą do samodzielnego stawiania diagnozy i ustalania ścieżki leczenia. Każdy etap terapii powinien być konsultowany z lekarzem specjalistą, a jego zalecenia przestrzegane.
lek. Piotr Staszczuk
ortopeda i traumatolog
Lek. Piotr Staszczuk jest specjalista z zakresu ortopedii i traumatologii. Zajmuje się chirurgią ortopedyczną, nowoczesną ortopedią regeneracyjną i rekonstrukcyjną kończyn dolnych. Prowadzi leczenie deformacji i powikłań pourazowych, zmian zwyrodnieniowych, wad wrodzonych, zaburzeń zrostu złamań stawów skokowych, stopy, stawów biodrowych i kolanowych. Wykonuje endoprotezoplastykę stawów biodrowych i kolanowych, zajmuje się ortopedią sportową i powikłaniami powypadkowymi.
W kręgu zainteresowań lek. Piotra Staszczuka jest również medycyna bólu i leczenie bólu kręgosłupa. W swojej praktyce zawodowej stosuje małoinwazyjne techniki leczenia bólu kręgosłupa i rwy kulszowej.